Model krzywej Laffera przedstawia zależność wpływów podatkowych od wielkości stopy podatkowej zmieniającej się w zakresie od 0 do 100%. Taki zakres stopy podatkowej odpowiada jedynie podatkowi dochodowemu, a wiemy przecież, że podatki pośrednie naliczane są w zupełnie inny sposób i mogą w sumie nawet przekroczyć stawkę 100% liczoną od tzw. ceny netto. Podatek pośredni może być też kwotą stałą, jak np. opłata autostradowa, czy opłata skarbowa.
W kontekście rozważań nad prawem Laffera nie ma to jednak takiego znaczenia. Podobnie, jak podatek dochodowy zmniejsza nasze możliwości nabywcze, tak samo i podatek pośredni je zmniejsza, gdyż podatek VAT, czy akcyzowy, który dopłacimy do ceny jakiegoś kupowanego towaru zmniejszy zasobność naszego portfela, a więc naszą siłę nabywczą podczas kolejnych zakupów. Podatek pośredni można w prosty sposób przeliczyć na odpowiadający mu podatek dochodowy.
Poniżej znajduje się wyprowadzenie wzoru matematycznego pozwalającego na określenie tego, jaki udział w naszym dochodzie stanowi zapłacony podatek pośredni w ujęciu procentowym.
Niech W oznacza cenę towaru, który zamierzamy kupić bez uwzględnienia żadnego podatku. Wprowadzenie podatku obrotowego p spowoduje podwyższenie ceny tego towaru, wtedy W będzie tzw. ceną netto. Załóżmy, że na zakup tego towaru chcemy przeznaczyć całą naszą pensję D, wtedy jej wielkość będzie musiała wynieść:
Gdy nasza pensja D nie zmieni się, to wraz ze wzrostem podatku pośredniego p maleje ilość towaru, na jaką jesteśmy w stanie sobie pozwolić, czyli wartość towaru W.
A teraz załóżmy, że podatek pośredni p chcemy znieść i zastąpić go takim podatkiem dochodowym d, który pozwoli nam na zakup tej samej wartości towarów. Wtedy dochód D należałoby opodatkować w taki sposób, aby starczyło na zakup towaru akurat na kwotę W:
Po prostych przekształceniach otrzymamy zależność:
Przykład:
Niech nasza wypłata wynosi 1000 zł i chcemy za nią kupić pewien towar o wartości 500 zł. Na ten towar nałożono jednak 100% stawkę podatku akcyzowego. Czyli zamiast kosztować np. 500 zł, będzie teraz kosztował 1000 zł razem z podatkiem, czyli tyle ile akurat cała nasza pensja. Po wprowadzeniu podatku pośredniego 100% okaże się zatem, że aby kupić tą samą ilość towaru, 50% naszej wypłaty przeznaczymy na podatek.
Podstawiając do wzoru (100% czyli p=1), otrzymujemy podatek dochodowy o stawce 50%:
Trudno powiedzieć, czy zdecydujemy się w takich okolicznościach na taki zakup. Może kupimy po prostu mniej. A jeżeli zdecydujemy się jednak kupić tyle, co zwykle, to w portfelu nie zostanie nam już żadnych pieniędzy na zakup innych dóbr. Każdy podatek pośredni zapłacony w jednym miejscu sprawia, że w sumie kupimy mniej czegoś innego, czyli przy tych samych zarobkach staniemy się biedniejsi.
Biedniejsi będą też potencjalni sprzedawcy tych dóbr, które chcieliśmy kupić, a nie kupiliśmy, gdyż nie mieliśmy już za co.
Gdybyśmy całą swoją pensję przeznaczyli na zakup wyłącznie towarów objętych stawką standardową 23%, to ten zapłacony podatek będzie stanowił 18.7% naszej pensji, czyli tak, jakbyśmy na naszą wypłatę nałożyli kolejny podatek dochodowy 18.7%. W rzeczywistości kupujemy jednak wiele produktów objętych niższą stawką podatku (8% na żywność), ale kupując już np. benzynę płacimy podatek pośredni ponad 100%.
Wpływy budżetowe z tytułu podatków pośrednich w Polsce (VAT i akcyza) są głównym źródłem przychodów budżetowych i przewyższają wpływy z podatków dochodowych (PIT, CIT) już ponad trzykrotnie .
Jeżeli chcielibyśmy przedstawić krzywą Laffera tylko dla podatków pośrednich, to w odróżnieniu od podatków dochodowych, nigdy nie osiągnie ona wartości zerowej po swojej prawej stronie, tylko będzie asymptotycznie zmierzała do zera. Wiemy już jednak, że stopę podatkową podatku pośredniego możemy zawsze przeliczyć na podatek dochodowy.